جای خالی اجراهای خیابانی در جشنواره موسیقی فجر

جای خالی اجراهای خیابانی در جشنواره موسیقی فجر

✍سیدرضا اورنگ

موسیقی رودخانه خروشان و خوشنوایی است که در طول تاریخ،بدون توقف جریان داشته و خواهد داشت.نمی توان جلوی این جوش و خروش را گرفت و از حرکت بازداشت.

اگر بخواهند جلوی آن را سد کنند،سد را شکسته و یا شاخه های دیگری از آن منشعب شده و به حیات خویش ادامه خواهد داد.

نوازندگان خیابانی بخشی از این رودخانه بوده و هستند که در هرجای دنیا،از جمله ایران هنرنمایی کرده و می کنند.

در گذشته ای،نه چندان دور،نوازندگانی که گوشه خیابان یا لابلای عابران،نوازندگی می کردند،نابینایان هنرمندی بودند که با وجود کاربلدی،به هر دلیلی در گروه های موسیقی رسمی جایی نداشتند.

بیشتر این هنرمندان از سه نوع ساز استفاده می کردند،آکاردئون،ویولن و نی.این نوازندگان امروز هم دیده می شوند،اما به ندرت.

چند سالی است عده ای جوان و غیرجوان،به صورت گروهی یا فردی در گوشه کنار شهر،به نوعی کنسرت برگزار کرده و می کنند.نوع کار،نوازندگی و خوانندگی آنان با اسلاف خویش فرق عمده دارد.

اول اینکه نوع سازها فرق کرده و از تار و گیتار گرفته تا سنتور و پرکاشن در بساط آنان یافت می شود.

دوم اینکه،اکثر این جوانان که اجراهای خیابانی دارند،با سواد بوده و در دانشگاه ها و مراکز هنری،موسیقی را به طور آکادمیک آموخته اند.

هنرجویان این مراکز،آرزو دارند روی استیج،همراه با بزرگان، اجراهای حرفه ای داشته تا روزی خودشان نیز صاحب نام شوند،اما تعداد فارغ التحصیلان رشته موسیقی بسیار زیاد است و امکانات کشور در این عرصه محدود.

متاسفانه در بعضی موارد،رقابتی وجود نداشته و پول و پارتی حرف اول را برای جا گرفتن در ارکسترهای دولتی و گروه های موسیقی خصوصی زده و می زند.

به این تبعیض های آشکار،فعالیت باندهای مخوف موسیقی را هم باید در نظر داشت که اختیار بخش اعظمی از اجراها و کنسرت های موسیقی ایران را دردست داشته و به احدی خارج از دایره قدرت خویش،اجازه فعالیت نداده و نمی دهند.

عجیب است که مدیران دولتی و بخش خصوصی،به خصوص معاونان هنری وزارت ارشاد یا قدرت لازم برای برخورد با این باندهای مخوف و تمامیت خواه را نداشته و ندارند یا به هردلیلی،چشم روی هم گذاشته و ضرب المثل شتر دیدی،ندیدی را زمزمه می کنند!

جوانان و برخی از بزرگ ترها،به دلیل اینکه با وجود باندهای تمامیت خواه،نمی توانند هنر خود را در مجامع رسمی به تماشا بگذارند، همچنین به خاطر نیاز مالی شدید و سختی معیشت،مجبور شده اند به گوشه پیاده روها،پارک ها و مترو پناه برده و اجرای زنده داشته باشند.

جالب اینکه مردم هنردوست و خوش ذوق ایران از آنان استقبال کرده و تا جایی که توان مالی شان اجازه می دهد به آنان کمک می کنند تا همچنان سرپا بمانند.

اگر منصف باشیم،باید اعتراف کنیم برخی از اجراهای فردی و گروهی خیابانی،بسیار بهتر از کسانی است که توسط باندهای موسیقی حمایت شده و درآمدهای نجومی دارند.

هنرمندان خیابانی،به جای اینکه به زیر زمین بروند و غیرقانونی کار کنند،روی زمین مانده و در سرما و گرما به هنرنمایی می پردازند.

این افراد و گروه های خیابانی،نیاز به حمایت دارند.معاونت هنری ارشاد و دیگر مدیران دولتی عرصه موسیقی،باید به کمک آنان بشتابند.

آنان باید بدانند،چه بخواهند و چه نخواهند،بخشی از آینده موسیقی ایران به دست این جوانان رقم خواهد خورد.بنابراین باید هرچه سریع تر از افراد و گروه های خیابانی دستگیری کرده و افراد زبده را به کار بگیرند تا آنان را زیر نظر داشته و استعدادهای ناب،اما نهفته را کشف و معرفی کنند.

بیست و سوم بهمن ماه جشنواره موسیقی فجر،آغاز می شود.گروه ها و افراد مختلفی در این جشنواره حاضر بوده و هنرنمایی خواهند کرد،اما چرا هنرمندان خیابانی در این جشن همگانی که به تمام اهالی موسیقی تعلق دارد،جایی ندارند؟!

مطمئنا،امسال نمی توان چنین کار مهمی را انجام داد،چون برنامه ها از پیش طراحی شده و آماده اجرا هستند،اما معاونت هنری ارشاد و متولیان موسیقی کشور و جشنواره موسیقی،حتما باید تمهیدی بیندیشند تا هنرمندان خیابانی نیز در آینده فرصتی برای رقابت و عرض اندام پیدا کنند.

سردمداران موسیقی دولتی و خصوصی،باید در طول سال،امکاناتی را فراهم و اماکن روباز یا سالن هایی را مشخص کنند تا افراد و گروه های خیابانی،بتوانند با خیال راحت و با حمایت مدیران دولتی،در آنجا برای مردم هنرنمایی کرده و کسب درآمد داشته باشند.

نادیده گرفتن هنرمندان خیابانی،در آینده ای نه چندان دور،مشکلی بر مشکلات هنر موسیقی در ایران خواهد افزود.اگر اکنون به این مهم رسیدگی نشود،فردا بسیار دیر خواهد بود.

وقتی در کشور،گروه های نمایش خیابانی وجود دارد که در مراکز رسمی و جشنواره ها،هنرنمایی می کنند،چرا در عرصه موسیقی به آن بی توجهی شده و می شود؟!
سیدرضا اورنگ